facilitatie-technieken

Doel en doelgroep

 

Deze techniek is vooral bedoeld voor patiënten met een vocale hyperfunctie, meer bepaald patiënten die door hun tanden spreken en hun mond maar heel weinig openen tijdens het spreken. Deze techniek zal zorgen voor meer verticaliteit en zo ook voor verminderde spanning in de stem laten, voor een vastere steminzet en, over het algemeen, voor een verbeterde stemkwaliteit.

 

Werkwijze

 

• Om te beginnen moeten we de patiënt bewust maken van het probleem. Dit kan men op verschillende manieren worden aangepakt, bijvoorbeeld door de patiënt te vragen of die ooit buikspreker geweest is. Er wordt uitgelegd dat dit had gekund omdat hij zijn mond amper beweegt. De patiënt zal meteen begrijpen wat je bedoelt. Een video-opname of een spiegel zijn andere manieren om de patiënt bewust te maken van het probleem.

• Bij de eerste oefening gaat de therapeut naast de patiënt voor de spiegel zitten en maakt een overdreven kauwbeweging. Hierbij houdt hij rekening met zowel de horizontale als de verticale beweging van de kaak. Je doet alsof je allerlei dingen in je mond hebt. Aan de patiënt wordt gevraagd om de therapeut op dezelfde overdreven manier te imiteren. De therapeut vraagt de patiënt de mond zover open te doen zodat de ingebeelde dingen er zomaar uitvallen. De oefening wordt herhaald totdat de patiënt het helemaal doorheeft.

• Vervolgens kan een lichte stemgeving worden toegevoegd aan de kauwbewegingen, waarbij gekozen wordt voor zangerige nonsenswoorden zoals “ah-la-met-erah” of “wan-da-pan-da” waarbij er variatie zit in het bewegingspatroon van de kaak. Monotone geluiden zoals “yam-yam-yam” worden vermeden. Men gaat door met het oefenen aan de hand van nonsenswoorden tot de patiënt het helemaal onder de knie heeft. Vaak houden kinderen van deze methode maar volwassen weigeren soms om dit te doen of ze kunnen het niet. In dit laatste geval wordt er voor een andere methode geopteerd, zoals de open-mond methode.

• Wanneer de patiënt deze stap verwezenlijkt wordt hem gevraagd om op dezelfde manier automatische reeksen te doen. De patiënt zal hiervoor meerdere pogingen nodig hebben; feedback wordt gegeven aan de hand van een video-opname. Aan de patiënt wordt duidelijk gemaakt dat de overdreven kauwbeweging slechts tijdelijk gebruikt wordt en dat het niet de bedoeling is dat hij/zij zo spreekt in de spontane spraak.

• Er kan vervolgens worden overgaan naar woorden en zinnen. Er wordt op toegezien dat de patiënt niet te snel gaat. Indien de verticaliteit weer afneemt, wordt teruggekeerd naar een vorige stap.

• Na een aantal weken oefening op deze manier moeten de overdreven kauwbewegingen afnemen naar normale mondbewegingen. Hierbij wordt opnieuw audiovisuele feedback gegeven met een video-opname.

• Uiteindelijk is het de bedoeling dat de patiënt enkel nog denkt aan de kauwmethode en een goed besef heeft van zijn verticaliteit en kaakbewegingen. De patiënt zal ook meer ontspanning voelen ter hoogte van de stemplooien.

 

Tips

 

• Gebruik een spiegel.

• Maak de kauwbeweging eerst zonder stem en vervolgens met stem.

• Denk eraan dat je als het ware aan een taai stuk stokbrood bijt.

• Zorg dat er zowel horizontale als verticale beweging plaatsvindt.

​

​

​